EV TOZU AKARLARI VE EV TOZU AKARLARINDAN KORUNMA

Ev tozu allerjisi nedir? “Ev tozu allerjisi” ile esas kastedilen “ev tozu akarı” allerjisidir. Artık insanların ev tozuna değil, ev tozunun içindeki akarlara alerjik olduğunu biliyoruz.  Ev tozu akarı nedir? Ev tozu akarları gözle görülmeyen canlı varlıklardır. Bu hayvancıklar, ev içi ortamlarda rastlanan en önemli allerji sebebidir. Ev tozu akarlarının vücüt artıkları, allerjisi olan insanlar tarafından solunduğu zaman yakınmalar başlar. Ev tozu akarları akar allerjisi olan insanlarda astım, allerjik nezle ve egzema yakınmalarına yol açar.

Ev tozu akarlarının özellikleri nelerdir?

Akarların vücüt yapısının %75’i sudur. En iyi % 65-75 görece nemde çoğalır, % 40’ın altında ise çoğalamazlar. Yaşam süresi 1-3 ay arasında değişir. 60ºC’ın üzerindeki sıcaklıklarda yaşayamazlar Akarlar temel olarak yataklarda, halılarda ve kumaşla örtülü mobilyalarda yaşarlar. Yaygın kanının aksine, mobilyada, yerde ve diğer eşyaların yüzeyinde biriken tozda pek bulunmazlar ve esas olarak kumaşlarda yaşarlar. Ev tozu akarları sıcak ve nemli ortamlarda yaşamayı severler. Akarlar çok kuru, çok soğuk ve çok yüksek rakımlı yerlerde yaşayamazlar.

Ev tozu akarlarından sakınmanın astım ve allerjik nezle hastalarında yararı var mıdır?

Astım ve allerjik nezlesi olan hastaların, duyarlı olunan allerjenden sakınmalarının yakınmaları azalttığına kuşku yoktur. Çünkü polen allerjisi olan birçok kişide yakınmalar yalnızca polen mevsiminde olur. Polenlerin atmosferde bulunmadığı zamanlarda yakınma olmaz. Doğadaki bu gözlem, bize esas sorunun allerjenden sakınmanın yararı olup olmadığında değil, allerjnden ne kadar sakınılabildiğinde düğümlendiğini gösterir. Birçok araştırma akarlardan sakınmakla hem çocuklarda hem de erişkinlerde astım yakınmalarının düzeldiğini göstermiştir.

Akarlardan sakınma yöntemleri nelerdir?

• Özellikle yatak odasından kumaş eşyaların ve halıların uzaklaştırılması: akarlar yün olsun olmasın her türlü kumaş içinde yaşarlar. Bu bağlamda belirtilmesi gereken bir diğer nokta da “anti-allerjik halı” şeklinde bir kavram olmadığıdır. Kuş tüyü ve kaz tüyü malzemeler de esas olarak akar barındırdıkları için sakıncalıdır.
• Yatak yorgan ve yastıkların akarlara geçirgen olmayan özel kılıflarla kaplanması: etkinliği kanıtlanmış bir yöntemdir. Akar allerjisi olan bireyler mutlaka uygulamalıdır. Aynı uygulama yatak odasındaki boş yataklar için de yapılmalıdır. Kılıflar bu nesneleri tamamen kaplamalı ve fermuarla tamamen kapatılmalıdır. Yatağın üzerine yalnızca bir örtü sermek yeterli değildir. Bunun için gerekli olan kılıflar ticari olarak satılmaktadır.
• Yatak çarşafları en az 15 günde bir 60ºC’ın üzerinde yıkanmalı, odalarda kalın perde bulundurulmamalıdır.
• Yatak odasından ve mümkün ise evden peluş oyuncakların tamamen uzaklaştırılması gereklidir çünkü bunlar bilinen en zengin akar kaynakları arasındadır. Bu oyuncakların bir diğer sakıncası da küçük çocukların sıklıkla onlarla birlikte uyumasından kaynaklanır. Bu durumda solunum yolu ile direkt ve yakın temas ortaya çıkar.
• Nem oranının düşürülmesi: bu amaçla klima kullanılması çok uygun bir yaklaşımdır.
• HEPA filtresi içeren elektrik süpürgeleri: bu süpürgelerin özelliği emdiği tozu dışarı bırakmamasıdır. Şayet olanaklar bu süpürgelerin alınmasına el vermiyor ise, süpürme işlemi esnasında akar allerjisi olan bireyin ortamda bulunmaması gereklidir. Güçlü süpürgerlerin kullanılması yatak odalarından halı ve kumaşların çıkarılmasına seçenek oluşturmaz.
• Akarların ölmesini sağlayan; bazen yıkanan çamaşırlara katılması, bazen de ortam temizliği için kullanılması önerilen kimyasalların etkinliği kanıtlanmamıştır. Bu nedenle kullanılmaları önerilmez.
• Ev tozu akarı allerjisi olan kişinin odasının güneş gören ve çok iyi havalandırılan bir oda olması uygun olur.
• Odalara hava filtreleri konmasının hiçbir yararı yoktur. Çünkü akarlar ve onların allerjiye neden olan kısımları havadan daha ağırdır ve havada asılı kalmayıp yere çökerler. Bu nedenle hava filtrelerinin yararı olmaz
• Ülkemizde sıklıkla önerilen bir uygulama çocukların odasında buharılmasıdır. Buhar uygulaması, akar allerjisi olan çocuklarda sakıncalıdır. Zaten günümüzde artık buhar uygulması larenjit denilen ve köpek havlamsı şeklinde bir öksürükle kendini gösteren bir durum dışında hiçbir hastalık için önerilmemektedir.
• KAYNAK: http://www.omerkalayci.com/ev_tozu.asp